In 2016 maakt de second opinion in Nederland nog steeds deel uit van de basisverzekering ziektekosten. Om waar mogelijk de hoge kosten van de medisch zorg te drukken, zoeken het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, de zorgverzekeraars en de medische wereld naar manieren om geld te besparen.
Een van de ideeën voor bezuiniging heeft betrekking op je recht als patiënt op een tweede beoordeling van je medische situatie oftewel op een second opinion. Hierover heeft het Zorginstituut Nederland, aan wie hierover advies door de minister van VWS was gevraagd, in januari 2015 een rapport met aanbevelingen uitgebracht.
Wat houdt een second opinion in de medische sfeer in?
Bij een second opinion (ook wel in goed Nederlands ’tweede mening’ genoemd) vraag je als patiënt om een beoordeling van een door je behandelend arts gestelde diagnose of voorgestelde behandeling.
Je vraagt die beoordeling aan een andere, onafhankelijke arts met hetzelfde medisch specialisme of vakgebied als je eigen, behandelend arts. Met de resultaten daarvan keer je voor verdere behandeling terug naar je eigen arts.
Als je, om wat voor reden dan ook, liever een naar een andere arts voor verdere behandeling wilt, vraag je niet om een ‘second opinion’ maar om ‘overname van de behandeling’ door een andere arts.
Er is een aantal gevallen waarin het zinvol voor een patiënt is om een second opinion aan te vragen. Bijvoorbeeld als je twijfelt aan de diagnose of aan een voorgestelde behandeling.
Wordt een second opinion vergoed uit de basisverzekering?
Ook in 2015 heb je recht op een second opinion uit de basisverzekering ziektekosten.
Al in 2010 had de voorloper van het Zorginstituut, het CVZ (College voor Zorgverzekeringen), positief geadviseerd over het onder voorwaarden vergoeden van een second opinion ten laste van de basisverzekering.
Die voorwaarden zijn indertijd overgenomen door de zorgverzekeraars en in de polisvoorwaarden vermeld. Sommige verzekeraars hebben voor je recht op vergoeding daarin aanvullende voorwaarden gesteld, zoals een toestemmingsvereiste van je behandelend specialist, huisarts of andere medische zorgverlener. Doorgaans krijg je een second opinion vergoed als er twijfel bestaat over de diagnose of over de behandeling van een ernstige ziekte.
Hoe vaak je recht hebt op een second opinion hangt af van je persoonlijke omstandigheden.
Wat zijn de voorwaarden voor vergoeding van een second opinion?
Wil je in aanmerking komen voor vergoeding van de tweede mening uit de basisverzekering, dan moet de kwestie aan drie voorwaarden voldoen.
- Je hebt een verwijzing voor een second opinion door de behandelaar;
- De second opinion heeft betrekking op de geneeskundige zorg van jou als verzekerd patiënt zoals reeds besproken met je eerste behandelaar, en
- Je gaat met de second opinion terug naar je oorspronkelijke behandelaar; deze houdt de regie over je behandeling.
Nieuwe ontwikkelingen op het gebied van de second opinion
Minister Schippers (VWS) vroeg in een brief van 20 december 2013 aan het Zorginstituut Nederland naar de mogelijke aanscherping van de voorwaarden van de second opinion en de verbetering van gepast gebruik hiervan. Dit naar aanleiding van het voorstel van meerdere partijen in de zorg om de second opinion (deels) uit het basispakket te schrappen of er een eigen bijdrage voor te vragen.
Het Zorginstituut heeft de vragen van minister van Volksgezondheid Welzijn en Sport beantwoord in het rapport Second opinion in de Zorgverzekeringswet. Dit rapport is op 6 januari 2015 aan haar aangeboden. Daaruit blijkt dat het Zorginstituut nog steeds achter zijn standpunt van vergoeding van een second opinion uit het basispakket ziektekostenverzekering staat. Het instituut ziet geen reden om de eerder gestelde voorwaarden aan te scherpen.
In de kern komen de bevindingen in het rapport neer op het volgende.
- De patiënt heeft het recht een second opinion aan te vragen.
- Het is onwenselijk om de patiënt hiertoe een eigen bijdrage voor een second opinion te laten betalen, omdat dit de toegankelijkheid van de zorg verkleint. Deze mogelijkheid dient in de basisverzekering voor ziektekosten te blijven.
- Second opinions kunnen bijdragen aan de kwaliteit van de zorg en het gepast gebruik van behandelingen bevorderen.
Het Zorginstituut heeft in zijn rapport van januari 2015 concrete aanbevelingen opgesteld die bedoeld zijn om onnodige second opinions en daarmee onnodige zorgkosten tegen te gaan. Deze aanbevelingen zijn ijn vooral bedoeld voor zorgaanbieders en zorgverzekeraars en gericht op het gepast gebruikt van second opinions. Deze aanbevelingen vind je op de bladzijden 25 en 26 van het rapport.
Bronnen en verder lezen
- Rapport Second opinion in de Zorgverzekeringswet; Zorginstituut Nederland, 6 januari 2015
- Second opinion; NPCF
Dossier zorg
Dit artikel maakt deel uit van een serie artikelen over de second opinion in de medische sfeer. Zie verder het artikelenoverzicht in het dossier Zorg. Kijk ook eens bij de bespreking van wat er te kiezen valt bij de zorgverzekering.