Categorie: Vermoeidheid

illustratie van figuur die vermoeid over boeken gebogen zit
Ben je vaak moe en weet je niet goed waarom? Voor vermoeidheid bestaat een groot aantal uiteenlopende oorzaken, bijvoorbeeld een gebrek aan ijzer, aan thiamine (vitamine B1) of aan magnesium.

Waaraan kun je een dergelijk tekort herkennen?

En waarom is het van belang voor dit soort medische klachten altijd een arts te consulteren?

Categorieën
Vermoeidheid Voeding

Moe en prikkelbaar: hoe zit het met je thiamine?

Ben je moe, prikkelbaar of lusteloos zonder een duidelijke oorzaak? Eet je gezond en drink je weinig of geen alcohol? Dan denk je in eerste instantie waarschijnlijk niet aan een tekort aan thiamine (oftewel vitamine B1). Maar zo’n thiaminegebrek kan uiteenlopende oorzaken hebben: niet alleen eenzijdige voeding, maar bijvoorbeeld ook verstoorde absorptie of verstoorde opslag van thiamine. Waaraan herken je het probleem? Welke voeding en voedingssupplementen helpen om een tekort aan vitamine B1 tegen te gaan? Lees de tips.

illustratie van figuur die vermoeid over boeken gebogen zit
Herken je het gevoel van vermoeidheid en weinig energie?

Dit artikel bestaat uit de volgende paragrafen.

Moe, geprikkeld of lusteloos?

Vermoeidheid en/of prikkelbaarheid en/of lusteloosheid kunnen een groot aantal verschillende oorzaken hebben. Misschien heb je een ijzergebrek of een magnesiumgebrek. Of misschien is er iets heel anders aan de hand. Door zelf te dokteren, kun je schade aan je gezondheid toebrengen. Daarom is het verstandig bij dergelijke klachten een arts te bezoeken.

Voel je je zonder duidelijke oorzaak moe, prikkelbaar en/of lusteloos? Meestal wordt in eerste instantie vooral aan psychische oorzaken gedacht, vooral als je er goede eetgewoonten op na houdt en niet met een alcoholprobleem kampt.

Bij mensen die eenzijdig eten of veel alcohol drinken gaan bij vermoeidheidsklachten de gedachten al snel uit naar een gebrek aan thiamine (vitamine B1). Zo’n tekort valt eenvoudig in het bloed op te sporen

Symptomen van een tekort aan vitamine B1

Als je gauw moe, snel geprikkeld of lusteloos bent, kan dit dus wijzen op een gebrek aan thiamine (vitamine B1). Verder kun je ook last krijgen van een echte depressie, geheugen- of concentratiestoornissen, hartproblemen of neuropathische verschijnselen. Ook klachten als lage bloeddruk (hypotensie) of een verhoogde lichaamstemperatuur (hyperthermie) komen voor.

Een van de problemen bij de diagnose van een gebrek aan vitamine B1 is dat niet alle patiënten met dezelfde klachten kampen. Bovendien kunnen veel klachten over vermoeidheid, prikkelbaarheid of lusteloosheid ook andere oorzaken hebben.

De meeste symptomen van een deficiëntie verdwijnen weer na een adequate en simpele behandeling met een supplement van B1-tabletten. Een chronisch thiaminetekort kan leiden tot de gevreesde ziekte beriberi, maar deze komt in de moderne westerse wereld zelden voor.

Hoe loop je een thiaminegebrek op?

Thiamine is een vitamine die nodig is voor de energieproductie en de koolhydraatstofwisseling en de geleiding van zenuwimpulsen. Een gebrek aan deze vitamine B1 kan ontstaan door:

Tekort door eenzijdige voeding

Evenwichtige voeding voorkomt een thiaminedeficiëntie. Vitamine B1 komt in veel voedingsmiddelen van nature slechts in geringe hoeveelheden voor. Zie ook hieronder onder het kopje Welke voeding bevat thiamine?

Tekort door verstoorde absorptie of opslag

Een gestoorde opname of opslag van thiamine komt onder meer voor:

  • door alcohol; dit verstoort niet alleen de opname van thiamine, maar bevordert ook de uitscheiding (secretie) ervan
  • door tannine (komt voor in koffie en thee); rauwe vis en schaaldieren
  • door maagzuurremmers
  • door lisdiuretica (plasmiddelen): deze verhogen de uitscheiding van thiamine
  • door rauwe vis en schaaldieren; deze bevatten veel van het enzym thiaminase dat de thiamine afbreekt
  • bij een gebrek aan magnesium (dit is noodzakelijk om de thiamine uit de voeding in een voor het lichaam actieve vorm om te zetten)
  • na een maagverkleining
  • door totale parenterale voeding (een bepaalde vorm van kunstmatige voeding buiten het maag-darmstelsel om)
  • bij verschillende ziekten als anorexia nervosa, HIV-enteropathie, aids, kanker, sommige leverziekten en sommige stofwisselingsziekten; tekorten komen ook voor bij dialiserende nierpatiënten.

Ben je zwanger? Dan heb je een verhoogde behoefte aan thiamine.

Hoe snel krijg je een tekort aan vitamine B1?

De voorraad vitamine B1 die je lijf kan opslaan is beperkt. Volgens sommige wetenschappelijke bronnen kun je door zeer eenzijdige voeding binnen vier tot zes weken een tekort oplopen; in andere onderzoeken is zelfs een periode van minder dan twee weken gemeten.

Welke voeding bevat thiamine?

Thiamine (vitamine B1) zit vooral in:

  • volkoren granen zoals volle tarwe (bijvoorbeeld in de vorm van volkorenbrood) of zilvervliesrijst. Hoewel deze voedingsstoffen relatief weinig vitamine B1 bevatten, vormen ze in de praktijk toch een belangrijke bron van thiamine, aangezien we relatief vaak brood en rijst op het menu zetten
  • (gedroogde) gist of gistextract; denk bijvoorbeeld aan marmite (een broodbeleg dat rijk is aan gist); gist is de rijkste bron aan thiamine.
  • noten: vooral paranoten of pecannoten
  • peulvruchten, bijvoorbeeld bruine of witte bonen of sperzieboontjes
  • groenten: vooral in asperges, spinazie, en spruitjes
  • sinaasappels
  • zuivel: eieren; melk en melkproducten
  • sommige soorten vlees en gevogelte.
  • Van de in de voeding voorkomende thiamine gaat een deel tijdens het koken verloren. Dit komt onder meer omdat deze in water oplosbare vitamine met het kookvocht wordt weggegooid. Deels kun je dit vermijden door de groente niet al te fijn te snijden en deze in zo weinig mogelijk water te koken.

Thiamine is ook slecht bestand tegen ultraviolet licht (zoals van zonlicht) en gammastraling.

Hoe zit het met voedingssuplementen met thiamine?

Vitamine B1 is als voedingssupplement doorgaans samen met enkele andere B-vitamines verkrijgbaar als ‘vitamine B-complex’. Deze vitamines worden doorgaans in combinatie met elkaar aangeboden, omdat bij een tekort aan de ene vitamine B er vaak ook sprake is van een tekort aan de andere B-vitamines. Ook biergisttabletten vormen een rijke bron van vitamine B1.

Kun je te veel thiamine binnen krijgen?

Over het algemeen neemt men aan dat een teveel aan thiamine langs natuurlijke weg door het lichaam wordt uitgescheiden. De hoeveelheid vitamine B1 die je lichaam niet kan opslaan, plas je namelijk gewoon uit. Volgens de huidige stand van de wetenschap lijdt je lichaam dus geen schade door een overdosis thiamine.

Een eerdere versie van dit artikel werd door de auteur, Manon Troppo, op 29 januari 2012 gepubliceerd op infonu.nl onder de titel ‘Moe, prikkelbaar, lusteloos? Hoe zit het met je thiamine?’

Dossier vermoeidheid

Dit artikel maakt deel uit van het dossier vermoeidheid.

Bronnen

  • Thiaminedeficiëntie veroorzaakt door malnutritie; een zeldzame oorzaak?; P.G. Jong Baw, M.M. van Veen; H.W. Hoek; tijdschrift voor psychiatrie 50(2008)9 611
  • Vitamine B1; Voedingscentrum; http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vitamine-b1.aspx
  • Alles over Thiamine; M.A. Verheul-Koot; http://www.voedingonline.nl/?http://www.voedingonline.nl/page.php?pid=302&id=47
  • Thiamin-B1; The George Mateljan Foundation; http://www.whfoods.com/genpage.php?tname=nutrient&dbid=100
  • Thiamine; wikipedia; http://en.wikipedia.org/wiki/Thiamine
  • Thiamine; wikipedia; http://nl.wikipedia.org/wiki/Thiamine
  • Beriberi; wikipedia; http://nl.wikipedia.org/wiki/Beriberi
Categorieën
Vermoeidheid Voeding

Moe en weinig energie: misschien een ijzergebrek?

illustratie van figuur die vermoeid over boeken gebogen zit
Herken je het gevoel van vermoeidheid en weinig energie?

Ben je alsmaar moe en kamp je met een gebrek aan energie? Voel je je slap? Raak je snel buiten adem? Deze verschijnselen kunnen uiteenlopende oorzaken hebben, daarom is het altijd verstandig om met dit soort symptomen naar je huisarts te gaan. Een van de mogelijke oorzaken is een ijzertekort in je bloed. Hoe komt dat en wat doe je eraan? Kunnen aangepaste voeding en/of voedingssupplementen in de vorm van ijzerpillen (ook wel staalpillen genoemd) dat ijzertekort oplossen?

illustratie van figuur die vermoeid over boeken gebogen zit
Herken je het gevoel van vermoeidheid en weinig energie?

Dit artikel is opgebouwd uit de volgende paragrafen.

Symptomen van een ijzertekort in je bloed

IJzer (Latijn: ferro) is een van de bouwstenen van hemoglobine. Als het hemoglobinegehalte in je bloed te laag is (in geval van een Hb <7,5 mmol/l bij vrouwen (<6,8 bij zwangere vrouwen) en <8,5 mmol/l bij mannen) spreken we van bloedarmoede (of anemie).

Je kunt al symptomen van een ijzertekort hebben voordat medisch gezien sprake is van bloedarmoede. Overigens, een gebrek aan ijzer in het bloed is slechts een van de vele mogelijke oorzaken en vormen van bloedarmoede.

Bij een ijzertekort heb je last van vermoeidheid en een gebrek aan energie. Ook merk je dat je snel buiten adem raakt. Waarschijnlijk voel je je slap en misschien ben je snel duizelig. Mogelijk ziet je huid bleek. Misschien lijd je aan prikkelbaarheid of neerslachtigheid. Sommige mensen krijgen last van rusteloze benen. Er zijn nog heel wat meer aanwijzingen die op een ijzertekort kunnen duiden.

Overigens, de meeste symptomen van een ijzergebrek kunnen ook wijzen op een gebrek aan thiamine (vitamine B1), een magnesiumgebrek, of het gevolg zijn van een andere aandoening.

Hoe zit het met de twee soorten ijzer in de voeding?

Tegelijkertijd met je voeding krijg je twee soorten ijzer binnen:

  • heemijzer. Dit komt voor in dierlijke voeding, bijvoorbeeld in lever van rund- of lamsvlees. Heemijzer wordt gemakkelijker in je lichaam opgenomen dan non-heemijzer.
  • non-heemijzer. Dit komt voor in plantaardige voeding. Denk bijvoorbeeld aan groene groenten zoals broccoli of sperziebonen, of aan volkorenbrood, (de meeste) vleesvervangers; peulvruchten (zoals linzen), noten en tomaten. Non-heemijzer wordt makkelijker in je lichaam opgenomen als je bij al je maaltijden ook vitamine-C-rijke voeding gebruikt (denk bijvoorbeeld aan fruit zoals sinaasappel, eventueel in de vorm van vers sinaasappelsap).

Drink je thee bij de maaltijd? Dat belemmert de opname van ijzer in het bloed. Dit nadelige effect geldt niet voor kruidenthee.
Het is aan te raden dat er enkele uren te laten verstrijken tussen het drinken van koffie of thee en het nuttigen van ijzerhoudende voeding.

Hoe loop je een ijzertekort op?

In tegenstelling tot een thiaminetekort, dat je binnen enkele weken kunt oplopen, kan het langere tijd duren voordat je last krijgt van een ijzertekort. Je lichaam legt namelijk een voorraadje ijzer aan in de milt, beenmerg en in de lever. De resorptie, dus de opname, van ijzer in de dunne darm wordt aangepast aan je behoefte. Daarom wordt bij een ijzergebrek een veel hoger percentage van het aangevoerde ijzer in je lichaam opgenomen dan anders het geval zou zijn.

Wie gevarieerd eet en overigens gezond is, heeft weinig kans op een ernstig ijzertekort. Vegetariërs, veganisten, vrouwen met zware menstruaties en mensen die intensief aan sport doen, lopen meer kans op een ijzergebrek.

Een ijzergebrek kan met een eenvoudig bloedonderzoek worden opgespoord. Als niet duidelijk is waar de deficiëntie aan te wijten is, wordt gezocht naar een medische oorzaak. of een darmaandoening de oorzaak kan zijn. Zo kan er sprake zijn van een parasitaire worminfectie of een darmtumor.
Bij ouderen kan een ijzeranemie ontstaan door bijvoorbeeld chronische reuma, een of ontstekingen. In dergelijke gevallen heeft een behandeling met ijzerpreparaten geen zin. Sterker nog, dit kan zelfs schadelijk zijn.

Oplossingen voor een tekort aan ijzer

Met een voedingssupplement van ijzerpillen (ook wel staalpillen genoemd) kun je een ijzergebrek bestrijden. Let erop dat je geen supplement kiest waarmee je meer dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden (ADH) van de nutriënten zou slikken. Soms wordt ascorbinezuur (vitamine C) aan ijzertabletten toegevoegd om een betere opname in het bloed te bevorderen.

Sommige ijzerpreparaten worden door gereguleerde afgifte vertraagd in het lichaam opgenomen. Deze ‘slow release’-pillen zijn minder effectief, omdat ijzer vrijwel uitsluitend in het eerste deel van de darm wordt geresorbeerd . IJzerpillen met vertraagde afgifte hebben dus minder effect op het hemoglobinegehalte van het bloed. Bij deze tabletten met gereguleerde afgifte komt de ijzer pas vrij in de dikke darm, en die kan het ijzer slechts in zeer beperkte mate opnemen. Als je deze pillen slikt heb je in de praktijk niet minder last van bijwerkingen als maagpijn, diarree of constipatie dan bij de goedkopere tabletten.

Bedenk in dit verband dat een te hoog ijzergehalte schadelijk voor je lichaam is. In geval van medisch voorgeschreven ijzertabletten kun je erop vertrouwen dat de dosis op jouw persoonlijke situatie is afgestemd en dat jij je dankzij deze behandeling weer beter kan gaan voelen.
Als je steeds maar gauw moe bent en weinig energie hebt, is het altijd verstandig om eerst een arts te raadplegen voordat je voor zelfzorgmiddelen kiest.

Een eerdere versie van dit artikel werd door de auteur, Manon Troppo, op 23 januari 2012 gepubliceerd op infonu.nl onder de titel ‘Moe en weinig energie?’

Dossier vermoeidheid

Dit artikel maakt deel uit van het dossier vermoeidheid.

Bronnen

  • Anemie door ijzergebrek, ijzerpreparaten; Farmacotherapeutisch Kompas; http://www.farmacotherapeutischkompas.nl/Inleidendeteksten/I/inl%20anemie%20door%20ijzergebrek%20ijzerpreparaten.asp?
  • IJzer; Voedingscentrum; http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/ijzer.aspx
  • Bloedarmoede; Wikipedia; http://nl.wikipedia.org/wiki/Bloedarmoede
  • Anemia; Wikipedia; http://en.wikipedia.org/wiki/Anemia
  • Iron deficiency anemia; Wikipedia http://en.wikipedia.org/wiki/Iron-deficiency_anemia
Categorieën
Vermoeidheid Voeding

Alsmaar moe door magnesiumgebrek?

illustratie van figuur die vermoeid over boeken gebogen zit
Herken je het gevoel van vermoeidheid en weinig energie?

‘Waarom ben ik alsmaar moe’, zo vraag je je misschien af. Hardnekkige vermoeidheid kan een groot aantal oorzaken hebben en daarom is het beslist verstandig om ermee naar de dokter te gaan. Als dat doktersbezoek geen duidelijke oorzaak oplevert, kun je je eens afvragen of je mogelijk last hebt van een ongediagnosticeerd magnesiumtekort. Een magnesiumdeficiëntie is een van de minder bekende oorzaken van aanhoudende vermoeidheid.

De oorzaak van een dergelijk tekort ligt meestal aan magnesiumarme voeding, maar kan ook te maken hebben met bepaalde lichamelijke aandoeningen en/of medicijngebruik.

Waaraan herken je een magnesiumtekort?

omslag van boek met als titel Volop energie: chronische vermoeidheid overwinnen met het complete Mind/Body-programma van Deepak Chopra
Volop energie: chronische vermoeidheid overwinnen met het complete Mind/Body-programma (bol.com)

Heb je de afgelopen tijd steeds last van lusteloosheid, vermoeidheid of zelfs uitputting? Ben je misschien ook vaak misselijk? Of heb je geregeld spierkramp of maagkramp? Een tintelend of ‘doof’ gevoel? Of zelfs hartritmestoornissen? Herken je jezelf in verschillende van deze symptomen? Dan bestaat de kans dat je aan een magnesiumtekort lijdt. Een dergelijk tekort kan van negatieve invloed zijn op je gevoel van wellness. Overigens, de symptomen van een magnesiumdeficiëntie zijn nogal eens vaag en kunnen ook op andere gezondheidsproblemen wijzen.

Het komt geregeld voor dat iemand met een magnesiumtekort (nog) geen last heeft van symptomen heeft die daarop duiden. Maar een dergelijk gebrek kan volgens onderzoeken van het Radboud umc wel verband houden met het ontstaan van insulineresistentie, diabetes 2, zwangerschapsdiabetes of een verstoorde hersenontwikkeling (1,

Wat doet magnesium in je lichaam?

Magnesium is een noodzakelijk mineraal voor de werking van je spieren en zenuwen en voor het behoud van sterke botten (en tanden), maar ook voor het functioneren van je nieren. Verder speelt het bijvoorbeeld een onmisbare rol bij de energievoorziening in je lichaam, de werking van enzymen en de aanmaak van hormonen. Magnesium draagt ook bij aan het reguleren van onder meer het kalk-, kalium-, koper-, zink- en vitamine D-gehalte in je lichaam.

Wat zijn magnesiumrijke voedingsmiddelen?

Mensen kunnen in het algemeen hun benodigde magnesium probleemloos uit hun voeding halen, tenzij die voeding eenzijdig is. Tot de magnesiumrijke voeding rekenen we onder meer:

  • donkergroene groenten en dan vooral rauwe bladgroenten.Tijdens het koken loogt het magnesium in het kookwater uit. Als je groenten wokt, blijft het magnesium beter in de voeding behouden. Postelein en spinazie zijn weliswaar rijke bronnen van magnesium, maar deze groene groenten bevatten oxaalzuur dat opname van magnesium belemmert. Denk ook aan andere groene groenten zoals broccoli.
  • volle granen zoals volkorenbrood en bruine rijst, gerst, gierst en boekweit.
  • peulvruchten zoals erwten, witte bonen, kidneybonen of sojabonen.
  • noten zoals amandelen, hazelnoten, cashewnoten of paranoten.
  • fruit zoals bananen, zwarte bessen, dadels of gedroogde vijgen.
  • zaad zoals sesamzaad of zonnebloempitten.

Welke voeding verhindert opname van magnesium?

Soms zit er in je voeding wel voldoende magnesium maar wordt dit effect door het nuttigen van bepaalde consumpties tenietgedaan.

Volgens sommige deskundigen lijden veel mensen aan een magnesiumgebrek, niet zozeer omdat ze te weinig magnesium via hun voeding binnenkrijgen, maar omdat bepaalde etenswaren en drinkwaren maken dat magnesium niet door het lichaam kan worden opgenomen. Volgens hen zijn de belangrijkste boosdoeners:

  • alcohol. Ook volgens de officiële Nederlandse medische inzichten kan alcoholmisbruik tot een tekort leiden. Alcohol verstoort de opname van vitamine D die nodig is voor de opname van magnesium.
  • suikerhoudende frisdrank en voeding die veel geraffineerde suiker bevat. Suiker bemoeilijkt de opname van calcium en voor de opname van magnesium is calcium nodig.
  • cafeïnehoudende drankjes zoals koffie, thee en cola, indien deze in grote hoeveelheden worden genuttigd. Cafeïne heeft onder meer een vochtafdrijvende en licht laxerende werking en dat leidt ertoe dat je lichaam met het vocht en de ontlasting ook mineralen waaronder magnesium afscheidt. Gebruik je slechts matige hoeveelheden cafeïnehoudende drankjes, dan hoef je je daarover geen zorgen te maken.

Hoe groot is het risico van een magnesiumtekort?

In het algemeen is het relatief eenvoudig voor gezonde mensen om via een uitgebalanceerde voeding aan voldoende magnesium te komen. Maar voor sommige ouderen en mensen die bepaalde medicijnen slikken of aan bepaalde aandoeningen lijden, kan het moeilijk zijn om via de voeding aan voldoende hoeveelheden van dit noodzakelijke mineraal binnen te krijgen.

Volgens een aantal Amerikaanse bronnen, waaronder een aantal gezaghebbende bronnen zoals universiteiten, halen veel Amerikanen te weinig magnesium uit hun voeding.

Maar dr. Bruce Bistrian, hoofd klinische voeding aan het Beth Israel Deaconess Medical Center en hoogleraar geneeskunde aan de Harvard Medical School, stelt dat een magnesiumtekort zeer zeldzaam is. Volgens hem hebben de nieren een buitengewone capaciteit om magnesiumverlies in de urine tegen te gaan en langs die weg een magnesiumbalans te bewerkstelligen ondanks de geconsumeerde hoeveelheid. Wel maakt Bruce Bistrian een uitzondering voor mensen die moeite hebben om magnesium uit hun voeding op te nemen. Dat geldt bijvoorbeeld voor mensen met coeliakie, nierproblemen, alcoholisme of chronische problemen met de spijsvertering en voor mensen die medicijnen zoals maagzuurremmers (3) plaspillen, of antibiotica gebruiken. Voor beide groepen kan een supplement nodig zijn. (4)

Volgens de Gezondheidsraad levert de dagelijkse voeding van de meeste kinderen en volwassenen met een Nederlandse achtergrond voldoende magnesium als wordt uitgegaan van de huidige oude Nederlandse voedingsnormen uit 1989. Maar als de recente ‘normen uit Amerika én Australië en Nieuw-Zeeland worden toegepast, dan ‘ligt de gemiddelde magnesiuminname door kinderen vanaf dertien jaar en volwassenen tot maximaal 110 milligram per dag onder de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (VS: 310 à 420 milligram per dag, Australië en Nieuw-Zeeland 320 à 420 milligram per dag)’.

Deze ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid) magnesium uit voeding is 420 mg per dag is gebaseerd op mannen met een gewicht van 70 kg en voor mannen van 50 jaar en ouder. Voor de ADH van magnesium wordt aangenomen dat een mens gemiddeld  6mg/kg per dag nodig heeft.
De aanbevolen hoeveelheid magnesium uit supplementen ligt lager: op 350 mg per dag voor zowel mannen als vrouwen.

Overigens vormt die gemiddelde magnesiuminname door kinderen vanaf dertien jaar en volwassenen tot maximaal 110 milligram per dag onder de aanbevolen waarden in Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland volgens de Gezondheidsraad geen sterk bewijs voor een te lage magnesiuminname in Nederland omdat de magnesiuminname in de voedselconsumptiepeilingen enigszins is onderschat, doordat toentertijd voor ongeveer een kwart van de producten in het NEVO-bestand (het Nederlandse Voedingsstoffenbestand)– het magnesiumgehalte niet bekend was.

Verder kent de Gezondheidsraad geen rapportages over het optreden van gezondheidseffecten als gevolg van een lage magnesiuminname in Nederland.(5)

Kun je een teveel aan magnesium in je lichaam hebben?

Je lichaam reguleert zelf de hoeveelheid magnesium in je bloed, cellen en je botten. Dit doet het door meer of minder magnesium uit de voeding via je darmen op te nemen of via je nieren met de urine uit te scheiden.

Er zijn geen aanwijzingen dat je vanwege de samenstelling van je voeding te veel magnesium kunt binnenkrijgen. Wel kun je door ongebalanceerde voeding een tekort ervan oplopen.

Ook kun je door het gebruik van voedingssupplementen en bij bepaalde aandoeningen teveel magnesium in je lichaam krijgen. Als je magnesiumgehalte door het gebruik van voedingssupplementen of een bepaalde aandoening te hoog is, krijg je mogelijk last van lichte diarree.

Medisch onderzoek naar een eventueel magnesiumtekort

In het kader van een bloedonderzoek om een mogelijke oorzaak van bepaalde klachten te achterhalen, wordt in Nederland niet standaard onderzocht op een eventueel magnesiumtekort.

Een probleem van een bloedtest van het magnesiumgehalte is dat slechts 1% van het magnesium in je lichaam in het bloed voorkomt. Dit mineraal zit namelijk vooral in je botten en organen. Een magnesiumdeficiëntie valt daarom niet altijd te meten aan de hand van de plasmaspiegel. Een normale magnesiumplasmaspiegel sluit een tekort aan magnesium zeker niet uit.

Daarom wordt een magnesiumtekort vaak ingeschat op basis van een eliminatieproces en aan de hand van een onderzoek van de leefwijze van een patiënt. Voor meer zekerheid is een magnesiumretentietest nodig. Als de retentie meer dan de helft van de toegediende dosis bedraagt, wordt het vermoeden van een deficiëntie bevestigd.(6)

Wat voor behandelingen bestaan er tegen een magnesiumtekort?

Als je een betrekkelijk licht magnesiumtekort hebt opgelopen, kun je die in beginsel het beste bestrijden met magnesiumrijke voeding.

In zwaardere gevallen kan aan een supplement worden gedacht, maar koop die liever niet zomaar over de toonbank, want kort gezegd: de ene vorm van magnesium is de andere niet. Zo zijn er supplementen in de vorm van anorganische en organische verbindingen waarbij de mate van de opneembaarheid en mogelijke bijwerkingen verschilt. Welke vorm voor jou het beste geschikt is, hangt af van de aard van je klachten. Vraag bij voorkeur je huisarts of specialist om advies.

Magnesiumsupplementen zijn niet alleen verkrijgbaar in de vorm van (kauw)tabletten, maar ook in de vorm van crème, zalf of lotion.

In zeer dringende gevallen zoals een acuut hartinfarct of sterk vermoeden daarvan of bij bepaalde hartritmestoortnissen krijgt een patiënt soms een injectie met magnesiumzout. (7).

Andere oorzaken van vermoeidheid

Statistisch gezien, is de kans groot dat het feit dat je alsmaar moe bent, een andere oorzaak heeft dan een magnesiumtekort. Denk bijvoorbeeld aan een ijzertekort, een thiaminetekort, of aan slaapproblemen. Kijk in het laatste geval eens bij de tips voor een goede nachtrust.

Dossier vermoeidheid

Dit artikel maakt deel uit van het dossier vermoeidheid.

Bronnen en verder lezen

  1. Zwangerschapsdiabetes wijst op rol van magnesium; Radboud UMC; 09-07-2012; https://www.radboudumc.nl/OverhetRadboudumc//NIEUWSENMEDIA/ARCHIEF/NIEUWSARCHIEF2012/JULI/Pages/Zwangerschapsdiabeteswijstoprolvanmagnesium.aspx (link werkt niet meer)
  2. Magnesiumtekorten betrokken bij diabetes en mentale retardatie (promotie op 21-01-215); Jeroen de Baaij; Radboud UMC; https://www.radboudumc.nl/Research/Scienceagenda/Pages/Magnesiumtekortenbetrokkenbijdiabetesenmentaleretardatie.aspx (link werkt niet meer)
  3. Maagzuurremmer veroorzaakt tekort aan magnesium; Radboud UMC; 03-02-2014; https://www.radboudumc.nl/OverhetRadboudumc/NieuwsEnMedia/archief/Nieuwsarchief2014/Februari2014/Pages/Maagzuurremmerveroorzaakttekortaanmagnesium.aspx (link werkt niet meer)
  4. Naar een voldoende inname van vitamines en mineralen; Gezondheidsraad; 2009.
  5. What you should know about magnesium; Harvard Health Publications;
  6. Magnesium; University of Maryland Medical Center; voor het laatst geraadpleegd op 10-01-2015
  7. Magnesium; P. Thomas Riley, arts, juli 2011; University of Mary Washington;
  8. Optimizing your Diet:Best Foods for Specific Minerals; Massachusetts Institute of Technology
  9. Magnesium Rich Foods; Cedars Sinai Medical Center;
  10. De behandeling van hypomagnesiëmie; I.H. van der Sijs en M.M. Ho-Dac-Pannekeet; NTVG; 20-05-2002