Categorieën
Slapen

De beste tips om goed te slapen ondanks de hitte

Zie je op tegen de warme zomernachten? Vooral als je de volgende morgen weer vroeg op moet om naar je werk te gaan? Ook als je doorgaans geen enkel probleem hebt met in slaap vallen of de hele nacht doorslapen? De volgende slaaptips werken echt als je ook bij zomerse of zelfs subtropische temperaturen goed wilt slapen en uitgerust wakker wilt worden.

Hoe slaap je lekker als het ’s zomers warm is?

In de zomer kun je soms slecht slapen door een combinatie van factoren die met zonnige dagen en mooi weer te maken hebben. Denk bijvoorbeeld aan de hitte, aan het laat donker en het vroeg licht worden, aan steekinsecten of aan geluiden van buiten.

Met de volgende adviezen kun je de kwaliteit van je slaap tijdens warme dagen verbeteren.

Nog even (of wat langer) wakker liggen voordat de slaap invalt.
Niet alleen kinderen, maar ook ouders kunnen vaak niet direct de slaap vatten

Houd de hitte zoveel mogelijk buiten

Voorkom dat je huis onnodig heet wordt, door waar mogelijk gebruik te maken van markiezen of andere zonneschermen. Kun je overdag de gordijnen en/of lamellen dichthouden aan de kant waar de zon schijnt en open aan de schaduwkant? Zo doet men dat in Mediterrane landen en wel vanuit de gedachte dat alle beetjes helpen. Het betekent wel dat je gedurende de dag op een gegeven moment sommige gordijnen wilt opentrekken, terwijl je ze elders wilt sluiten.

Probeer de warmte zoveel mogelijk af te voeren voor het naar bed gaan

Probeer als de buitentemperatuur ‘avonds afkoelt, het huis te laten ‘doortochten’ zodat de warmte van overdag eruit kan. Doe dit bijvoorbeeld een uur voor het slapen gaan.

Als je een zolderraam hebt, zet dat dan ook open, hoe klein het misschien ook is, en zorg dat vanuit de kamers de warmte naar de zolder kan stijgen en door het raam verdwijnen.

Het risico dat dan steekvliegen of steekmuggen binnenkomen, kun je verkleinen door het flink te laten tochten. Vliegen en muggen houden namelijk niet van dergelijke luchtstromen.

Ook kan het helpen een flinke ventilator aan te zetten om de gewenste luchtstroom op te wekken. Verder kan ook het slapen onder een muskietennet helpen om last van hinderlijke insecten te voorkomen.

Als je een airco hebt, kun je daarmee de temperatuur en soms ook de vochtigheidsgraad in huis daarmee overdag op zo aangenaam mogelijke waarden proberen te houden.

Heb je geen airco, maar wel een luchtontvochtiger, dan kan ook die je goede diensten bewijzen. Een luchtontvochtiger koelt weliswaar niet, maar droge hitte is veel beter te verdragen dan klamme hitte vanwege een hoge luchtvochtigheid.

Neem een verfrissende douche voor het slapen gaan

Als je lijf warm en plakkerig is van de hitte van overdag is de kans op een goede nachtrust heel wat kleiner dan wanneer je vlak voor het slapen gaan een verfrissende douche neemt.

Tenzij je gewend bent om koud te douchen, kies je maar liever niet voor koud water, omdat dit een flinke belasting voor je lichaam vormt. Maar lauwwarm of iets koeler douchen dan je gewend bent, kan heerlijk verfrissend werken. Met een extra schoon en fris lichaam maak je meer kans op een goede nachtrust.

Kies voor de koelste kamer in huis

Soms heb je het geluk dat je kunt kiezen in welke kamer je gaat slapen. Bijvoorbeeld als je normaal op zolder slaapt maar je, als het heet is, gebruik kunt maken van een logeerbed of desnoods een vouwbed dat voor de gelegenheid in de woonkamer wordt geplaatst. Immers, warme lucht stijgt op en de woonkamer is dan ongetwijfeld koeler dan de zolder waar bovendien de zon misschien de hele dag op heeft gebrand.

Als bij jou alles gelijkvloers is, kun je misschien gaan slapen in de ruimte die het minst door de zon wordt beschenen.

Ga zo luchtig mogelijk slapen

Een zuiver katoenen dekbedhoes absorbeert beter dan transpiratie dan een hoes waarin bijvoorbeeld polyester is verwerkt. Ook slaap je lekkerder onder een licht en ‘ademend’ dekbed waaronder je gemakkelijk beweegt dan onder een zwaar dekbed.

Als het erg heet is, wil je misschien alleen een lege (katoenen) dekbedhoes aan je voeteneind hebben liggen.

Bij ‘normale’ zomerse temperaturen wil je misschien daarnaast ook een dun dekbed bij de hand te hebben, zodat je dat over je heen kunt trekken als je het ’s nachts toch koud mocht krijgen.

Als je nachtkleding draagt, kies dan bij voorkeur voor luchtige katoen. Dat materiaal kan veel beter transpiratievocht opnemen dan een stof waarin polyester of nylon is verwerkt.

Gun je ogen rust met een slaapmasker

Heb je ’s in het voorjaar en in de zomer last van het feit dat de zon zeer laat onder- en zeer vroeg opgaat? En schijnt er licht dwars door je dichte gordijnen heen? Hiervoor bestaat een simpele, voordelige en effectieve oplossing: een slaapmasker. Je kunt slaapmaskers in diverse modellen en materialen kopen (bijvoorbeeld bij bol.com). Zo’n slaapmaskertje, dat alleen je ogen bedenkt, kan het hele jaar door van pas komen. Bijvoorbeeld als je partner nog wat wil lezen in bed, terwijl jij al wilt gaan slapen. Met een maskertje over je ogen heb je dan geen last meer van het licht. En je ogen komen in het donker tot rust.

Een verkoelende ventilator naast of boven je bed

Hoewel een ventilator, objectief gezien, alleen lucht verplaatst, dus niet koelt, beleef je de luchtstroom als heerlijk verkoelend. Dat heeft ermee te maken dat door de luchtverplaatsing je lichaamswarmte niet om je heen blijft hangen en omdat eventueel transpiratievocht langs deze weg gemakkelijker wordt afgevoerd.

Het voortdurend zoemen van de ventilator geeft een soort ‘witte’ ruis die andere nachtelijke geluiden die je slaap kunnen verstoren, als het ware naar de achtergrond dringt. Mocht het je toch storen, probeer dan eens of oordopjes iets voor jou zijn. Als je geen plaats hebt in je kamer voor een ventilator naast je bed, kun je kiezen voor een plafondventilator.

Er bestaan modellen waarin ook een lamp zit, zodat je nog steeds ook het licht boven je hoofd kunt houden. Bedenk wel dat plafondventilatoren relatief zwaar zijn en dat je plafond geschikt moet zijn om er zo’n zwaar apparaat aan te hangen (in het plafond moet dus minimaal een balk aanwezig zijn die het gewicht van de ventilator kan dragen). Je wilt ongetwijfeld niet het risico lopen dat die op je valt, vooral niet als die aanstaat en de ‘wieken’ ervan draaien.

De luxe van een thermostatische airco

Als je in het gelukkige bezit van een thermostatische airco bent, kun je bij de instelling daarvan rekening houden met het moment waarop je lichaam ’s nachts behoefte heeft aan een iets hogere omgevingstemperatuur.

Bovendien kun je er ook de vochtigheidsgraad van de kamer mee regelen. Je hebt dan geen last van klamme warmte. Houd er wel rekening mee dat een airco geluid maakt, sommige types zijn overigens wat stiller dan ander types.

Sommige mensen vinden het geluid van de ventilator prettig slaapverwekkend, andere mensen storen zich aan het geluid ervan. Ben je gevoelig voor het geluid, dan heb je misschien profijt van oordopjes.

Hollandse zomers duren (gelukkig?) maar kort…

Als je ondanks alle tips toch problemen houdt met het slapen in de zomer, heb je één troost: In Nederland kennen we jaarlijks meestal relatief weinig zomerse dagen, laat staan subtropische dagen.

Voordat je het weet, breekt het het seizoen van de gure herfst aan en begin je al weer uit te kijken naar de volgende zonnige zomer.

Een eerdere versie van dit artikel werd door de auteur, Manon Troppo, op 23 juli 2013 gepubliceerd op infonu.nl onder de titel ‘De beste tips om ondanks de hitte goed te slapen’.

Dossier slapen

Dit artikel maakt deel uit van het dossier slapen. Daar vind je een overzicht van alle artikelen over dit onderwerp. Kijk bijvoorbeeld ook eens bij  het artikel met algemene tips tegen slecht slapen.

Bronnen

  • How to sleep in hot weather ; Tom de Castella; BBC News Magazine; 20 augustus 2012; http://www.bbc.co.uk/news/magazine-19319499
  • How to Sleep Comfortably Through Hot Summer Nights; National Sleep Foundation; 15 juni 2010; http://www.sleepfoundation.org/alert/how-sleep-comfortably-through-hot-summer-nights
Categorieën
Slapen

Waarom slaap je ’s zomers slechter dan anders?

Misschien heb je maandenlang uitgekeken naar de komst van een weldadig warme zomer en alle fantastische mogelijkheden die deze met zich zou brengen. Toch, als het eenmaal zover is, dreigt slecht slapen een deel van het zomerplezier te bederven. Hoe komt het toch dat de komst van de zomer je nachtrust zo sterk kan bederven? En wat kun je ertegen doen, zodat je niet lang wakker ligt, maar toch lekker slaapt?

Slecht slapen door de hitte

Als de temperatuur in je slaapkamer boven de 24 graden Celsius komt, is het mogelijk dat je zuiver vanwege de warmte ’s nachts wakker wordt. Wat precies de ideale temperatuur van de slaapkamer is, lijkt voor ieder mens weer anders te liggen. De kwestie vormt nog altijd een punt van discussie onder de deskundigen.

Maar het is in ieder geval duidelijk dat een enigszins koele en verduisterde ruimte kan bijdragen tot een gezondere slaap.

Al te koel slapen is ook weer niet goed: bij een omgevingstemperatuur van rond de 12 graden Celsius kun je vanwege de koude wakker worden.

De meest voorkomende verstoringen van je slaap tijdens zomernachten hebben te maken met:

Tekening van een kind dat wakker in bed ligt, terwijl de kat lekker slaapt.
Wakker liggen is iets van alle leeftijden

Benauwende warmte vanwege hoge luchtvochtigheid

Hitte op zich kan een tamelijk onaangename factor zijn als je wilt gaan slapen. Maar hitte die het gevolg is van warmte in combinatie met een hoge luchtvochtigheid, kan jou bovendien een benauwd en klam gevoel geven. Dit komt omdat je lichaam onder die omstandigheden moeilijk met behulp van transpiratie zijn warmte aan de omgeving kan afgeven.

Lang licht als bijkomende verstorende factor voor het gaan slapen

In sommige opzichten is de mens een gewoontedier. Zo slaap je het beste als je je aan je gebruikelijke routines houdt.

Dat betekent niet alleen dat je op een bepaalde tijd, vaste naar bed gaat, maar ook dat je je met de gebruikelijke ‘afbouwactiviteiten’ van voor het slapen gaan bezighoudt. Onder meer omdat het zomers lang licht is en vaak warm, is de verleiding groot om die gewoonten te doorbreken. Terwijl je anders misschien nog even naar een documentaire op tv kijkt of onder de schemerlamp een goed boek leest, zit je nu ’s avonds misschien buiten in de tuin met je buren of vrienden wat gezellig met elkaar te drinken.

Naast het feit dat een doorbreking van je gewoonten al slaapverstorend werkt, bemoeilijkt ook de alcohol een gezonde nachtrust. Je valt weliswaar gemakkelijker in slaap, maar je wordt ’s nachts vaker wakker en de kans is groot dat je vervolgens niet meer de slaap kunt vatten.

Overigens, ook een kop thee of koffie die je ’s avonds drinkt kan je een onrustige nacht bezorgen. Toch is het van belang om vooral bij warmte, voldoende te blijven drinken. Want dehydratie kan je nachtrust grondig bederven, terwijl als je ’s nachts een keertje naar het toilet moet, je daarna meestal weer snel in slaap valt.

Het feit dat het ‘s zomers lang licht is, heeft nog meer verstorende gevolgen. In Noord- en West-Europa zijn mensen van oudsher gewend om te gaan slapen als het donker is, en doorgaans relatief koud. Als het enkele maanden in het jaar veel lichter en warmer is dan we verwachten, heeft onze inwendige klok daar een probleem mee en raakt enigszins van de wijs.

Vroeg licht als oorzaak van het veel eerder wakker worden

Lang licht heeft niet alleen een verstorende werking op het in slaap vallen, maar ook op het wakker worden. Je bent waarschijnlijk gewend om wakker te worden als de zon al een stukje boven de horizon is. Maar wat als dat een paar uur eerder is dan je anders je bed zou uitkomen? Het resultaat is een korte nachtrust.

Misschien ben je gewend om met dichte, dikke verduisteringsgordijnen of met rolluiken naar beneden te slapen. Als je dan die open laat, speciaal om de hitte de kans te geven om ’s nachts door het open raam te verdwijnen, betekent dat dat je uren eerder dan je gewend bent, daglicht in je slaapkamer hebt en daarvan wakker wordt.

Misschien kun je speciaal voor de zomer dunne, goed lucht doorlatende gordijnen ophangen die nog in redelijke mate de zon kunnen tegenhouden. Of denk aan het comfort van een slaapmaskertje waarmee je je ogen op een eenvoudige manier rust gunt. Kijk voor de verschillende modellen slaapmaskers bijvoorbeeld eens bij bol.com.

Waarom je ook op een warme zomernacht soms van de kou wakker wordt

Als je na het sluimeren vast in slaap raakt, begint je lichaamstemperatuur te dalen. Ongeveer een uur of vier nadat je in slaap bent gevallen, is die temperatuur op zijn laagst. Daarom word je soms halverwege de nacht even wakker. Houd met die factor rekening voordat je in bed stapt. Bijvoorbeeld door een dun dekbed opgevouwen bij je voeteneind te leggen, zodat je dat dek gemakkelijk kunt grijpen voor het geval je het firs krijgt.

Enkele tips voor als je niet kunt slapen

Als je niet kunt slapen, heeft het weinig zin in bed te blijven liggen. Je kunt beter opstaan en wat in een boek lezen, of eventueel in een blad of krant. Luisterboeken zijn voor dit soort omstandigheden ideaal.

Blijf dan uit de buurt van je e-mail of het internet, omdat die om diverse redenen voorkomen dat je dat weldadige slaperige gevoel krijgt dat je helpt om wat later weer in slaap te vallen.

Het heeft geen zin om bezorgd te worden over een tekort aan slaap door de hitte. Je zorgen maken, werkt alleen maar averechts.

Twee dagen slecht slapen heeft geen rampzalige gevolgen voor je gezondheid en de derde nacht ben je meestal zo moe dat je ondanks alle verstorende factoren toch in slaap valt. Nog veel meer praktische adviezen vind je in het artikel met tips voor het slapen tijdens warme zomernachten.

Een eerdere versie van dit artikel werd door de auteur, Manon Troppo, op 23 juli 2013 gepubliceerd op infonu.nl onder de titel ‘Waarom je ’s zomers vaak slecht slaapt’.

Dossier slapen

Dit artikel maakt deel uit van het dossier slapen. Daar vind je een overzicht van alle artikelen over dit onderwerp. Kijk bijvoorbeeld ook eens bij  het artikel met algemene tips tegen slecht slapen.

Bronnen

  • How to sleep in hot weather ; Tom de Castella; BBC News Magazine; 20 augustus 2012; http://www.bbc.co.uk/news/magazine-19319499
  • How to Sleep Comfortably Through Hot Summer Nights; National Sleep Foundation; 15 juni 2010; http://www.sleepfoundation.org/alert/how-sleep-comfortably-through-hot-summer-nights
Categorieën
Opvoeding Slapen

Nachtrust en een volle blaas

Na een drukke dag gun je je lichaam eindelijk rust. Je gaat nog wat lekker lezen in bed om je zinnen te verzetten en je hoofd te ontdoen van al het hectische gedoe van de afgelopen dag.

Kort nadat je het licht hebt uitgedaan om te gaan slapen, merk je dat je vanwege een bijna volle blaas enige aandrang hebt om naar het toilet te gaan. Je partner is dan allang naar dromenland vertrokken. Hoe komt het dat je ‘moet’ terwijl je nog kort voor het slapengaan geprobeerd hebt om je blaas te legen?

De slaap wil niet komen

Nog even (of wat langer) wakker liggen voordat de slaap invalt.
Niet alleen kinderen, maar ook ouders kunnen vaak niet direct de slaap vatten

Je glimlacht bij de herinnering dat je kind, toen het nog klein was, de gewoonte had om kort nadat hij naar bed was gebracht te roepen: ‘ik moet plassen!’ Ook al was hij direct voor het naar zijn slaapkamer gaan al naar het toilet geweest.

Nu, terwijl je kind inmiddels zelf al een kleintje heeft, lig je lekker in je warme bed en je beseft dat je blaas bijna vol is. Eigenlijk wil je het liefst nu gewoon gaan slapen.

Buiten je bed is het winters koud en je moet er niet aan denken een been buiten het dekbed te zetten. Die blaas kan wel wachten totdat je morgenochtend vroeg wakker wordt. Een tijdje later voel je dat je buik toch niet helemaal comfortabel aanvoelt. Het lijkt wel alsof er een soort lichte kramp aan het ontstaan is.

Een herinnering aan vroeger

Je herinnert je vaag hoe je eerder tegen je kind riep dat je de smoes omdat het zijn bed uit wilde wel door had en dat het moest stoppen met zeuren. Met als voorspelbaar resultaat dat je even later een huilend kind in een nat bed aantrof. Door ervaring wijs geworden, begreep je uiteindelijk dat je kind ook echt ‘moest’.

Nadat je er een keer met de dokter over sprak, was de kwestie helder: zorg dat het staartje van de avond van het kind zo rustig mogelijk verloopt. De nieren krijgen namelijk pas de kans om hun werk te doen nadat het lichaam voldoende tot rust is gekomen. En dankzij die wijze arts was met die wijsheid dat probleem opgelost.

Toch maar even het bed uit

Je werpt een blik op de wekker en begrijpt dat je al enige tijd tussen al het mijmeren over vroeger min of meer aan het sluimeren moet zijn. Dit is geen geschikte manier om aan een goede nachtrust te komen. Je besluit je te vermannen.

En daarna eindelijk lekker slapen

Zo zachtjes mogelijk, om je partner niet van zijn slaap te beroven, stap je uit je lekker warme bed op het koude zeil op weg naar het onvermijdelijke toilet beneden op de begane grond. Daar werp je even een bewonderende blik op de ijsbloemen die zich op het toiletraampje hebben weten te vormen. Ach, de koude winter heeft ook haar schoonheid.

Even later sluip je zo stil als je kan weer naar boven om je zo snel mogelijk over te geven aan een gezonde slaap.

Dossier slapen en slapeloosheid

Dit artikel maakt deel uit van het dossier slapen en slapeloosheid.

Categorieën
Opvoeding Slapen

ADHD door slecht slapen?

Is ADHD als diagnose voor hyperactieve kinderen die zich slecht kunnen concentreren,  een modediagnose?  Steeds meer kinderen met gedragsproblemen krijgen Ritalin of andere stimulantia te slikken.

Het is nog altijd de vraag wat precies de oorzaken en risicofactoren van ADHD zijn. Slecht slapen is een van de symptomen van deze stoornis. Maar kan slecht slapen ook de oorzaak van ADHD zijn? Wat zijn de belangrijkste resultaten van een in 2012 gepubliceerd wetenschappelijk onderzoek?

Wat zijn de symptomen van ADHD?

ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Kinderen die aan deze stoornis lijden, gedragen zich vaak overmatig druk, lastig, onrustig en impulsief. Ook vinden ze het vaak moeilijk om zich te concentreren. Er zijn nog meer symptomen die met deze aandoening gepaard gaat. Een daarvan is last hebben van slecht slapen.

Slecht slapen als symptoom of als oorzaak van ADHD?

Nog even (of wat langer) wakker liggen voordat de slaap invalt.
’s Nachts wakker liggen, is een probleem van jong en oud

In de wetenschap worden uiteenlopende oorzaken van ADHD aangewezen. Vooral erfelijkheid, maar ook familiale omstandigheden lijken een rol te spelen. Verder lijkt het risico op ADHD groter te zijn als de moeder tijdens de zwangerschap rookte, alcohol dronk of een hoge bloeddruk had. Ook te vroeg geboren kinderen en kinderen met een te laag geboortegewicht hebben meer kans op ADHD.

Tot nu toe is slaapdeprivatie niet serieus als mogelijke primaire oorzaak van ADHD in aanmerking genomen. Maar een aantal onderzoekers vermoedt nu dat veel kinderen ten onrechte ADHD als diagnose opgeplakt krijgen.

Bij een aantal kinderen zou een slechte nachtrust (zoals bij slaapapneu) niet een van de bekende symptomen van ADHD zijn, maar de directe veroorzaker van symptomen die aan ADHD doen denken.

De bijwerkingen van medicijnen tegen ADHD zouden in dat geval het eigenlijke probleem, namelijk een chronisch slaaptekort van het kind, verder vergroten.

Wat zijn de symptomen van slaapdeprivatie bij kinderen?

De symptomen van slaapdeprivatie (slaapgebrek) bij kinderen lijken op die van ADHD. Dat is de mening van pedriatisch neuroloog Merrill S. Wise. Hij is specialist op het gebied van de behandeling van slaapstoornissen bij het Methodist Healthcare Sleep Disorders Center in Memphis.

Volgens deze specialist op het gebied van de kindergeneeskunde plegen volwassenen bij een slaaptekort last te hebben van sufheid en traagheid.

Kinderen die slecht slapen, reageren anders dan volwassenen. Vaak zijn deze kinderen opgewonden, humeurig of onhandelbaar. Ook hebben ze nogal eens moeite om zich te concentreren, stil te zitten of goed overweg te kunnen met hun leeftijdgenoten.

De resultaten van zes jaar lang onderzoek onder 11.000 kinderen

In het aprilnummer 2012 van het Engelstalige blad Pediatrics wordt verband gelegd tussen onvoldoende slaap en symptomen van ADHD. Pediatrics is het officiële tijdschrift van de American Academy of Pediatrics).

Het artikel Sleep-Disordered Breathing in a Population-Based Cohort: Behavioral Outcomes at 4 and 7 Years heeft betrekking op de resultaten van de Avon Longitudinal Study of Parents and Children. Zes jaar lang hebben onderzoekers in het kader van deze studie 11.000 Britse kinderen gevolgd vanaf het moment dat deze een half jaar oud waren.

Uit dit onderzoek komt naar voren dat kinderen die tijdens hun slaap afwijkend adem halen, veel meer kans hebben om gedragsproblemen te ontwikkelen die aan ADHD doen denken. Een afwijkende ademhaling bestaat bijvoorbeeld uit snurken, ’s nachts door de mond ademen of slaapapneu. Dit onderzoek heeft dus niet betrekking op alle vormen van slecht slapen, maar alleen op slaapdeprivatie die samenhangt met de ademhaling van kinderen tijdens de slaap.

Slaapgebrek belemmert de normale ontwikkeling van een kind

Volgens dit grootschalige onderzoek hebben kinderen met nachtelijke ademhalingsproblemen in vergelijking met leeftijdgenoten die tijdens hun slaap normaal ademen, wel 40-100% zoveel kans op het ontwikkelen van gedragsproblemen die aan ADHD doen denken. Dat is een zeer hoog percentage.

Het onderzoek is een voortzetting van eerdere, kleinschalige onderzoeken waaruit bleek dat kinderen met nachtelijke ademhalingsproblemen nadat hun keel- en neusamandelen waren verwijderd, beter scoorden op cognitieve en concentratietesten dan kinderen die niet werden behandeld.

Bovendien werd de kans een stuk kleiner dat ze later een ADHD-diagnose kregen. Sterker nog, een aantal kinderen dat al zo’n diagnose had, bleek na behandeling niet meer aan de criteria voor ADHD te voldoen.

Volgens de arts en hoofdonderzoeker Karen Bonuck, die verbonden is aan het Albert Einstein College of Medicine in New York, is het onbegrijpelijk dat de medische wereld veel minder aandacht besteedt aan de slaappatronen bij kinderen dan bijvoorbeeld aan het functioneren van hun ogen en oren.

Slaapgebrek belemmert namelijk de normale ontwikkeling van de lichaam en geest van een kind. Daarom is meer medische aandacht voor klachten over slapeloosheid of het slecht slapen van kinderen van groot belang.

Een half uur te weinig slaap per nacht kan ADHD-gedrag oproepen

Volgens deskundigen op het gebied van slaap kan een half uurtje te weinig slaap per nacht bij een kind al ADHD-gedrag oproepen. Het maakt daarbij niet uit of het kind slecht of onrustig slaapt of dat het onvoldoende nachtrust krijgt omdat het te laat naar bed gaat.

Hoeveel slaap hebben kinderen nodig?

Veel ouders blijken niet goed te weten hoeveel uur slaap hun kind nodig heeft. Hoeveel slaapbehoefte een kind heeft, hangt voor een groot deel af van zijn leeftijd en deels van persoonlijke factoren:

  • Pasgeboren kinderen slapen per etmaal tot wel 18 uur.
  • Baby’s tot 1 jaar oud hebben een slaapbehoefte van 14–18 uur.
  • Peuters tussen de 1 en de 3 jaar, hebben 12 tot 15 uur slaap nodig.
  • Kleine kinderen van 3 tot 5 jaar oud dienen 11 tot 13 uur slaap te krijgen.
  • Kinderen tussen de 5 en 12 jaar hebben nog altijd zo’n 9–11 uur slaap nodig.
  • Voor adolescenten geldt als advies 9 tot 10 uur slaap per etmaal, hoewel enkele deskundigen van mening zijn dat sommige jeugdigen in deze leeftijdsgroep met 7-8 uur slaap per nacht kunnen volstaan.

Slaapproblemen bij kinderen

Kinderen die goed geslapen hebben, komen ‘s morgens gemakkelijk hun bed uit. Als kinderen niet wakker willen worden, of je moet het kind een aantal keren roepen, wijst dat op een probleem met de nachtrust. Het kan betekenen dat het kind te laat naar bed gaat of slaapproblemen heeft.

Ouders weten vaak niet dat snurken of ’s nachts door de mond ademen abnormaal slaapgedrag is. Sommigen denken dat een snurkend kind lekker diep slaapt. De kwaliteit van de slaap is echter een stuk minder dan normaal. Dit soort slaapproblemen heeft vaak een medische oorzaak waarvoor u het beste een arts kunt raadplegen.

Andere slaapproblemen bij kinderen zijn bijvoorbeeld het zich heftig verzetten om naar bed te moeten gaan, het moeite hebben met inslapen, het telkens ’s nachts wakker worden, al dan niet na een angstdroom, of het niet fit wakker worden. Als de gebruikelijke aanpak van dit soort problemen niet werkt, biedt slaaptherapie misschien een oplossing voor uw kind.

ADHD en slaapproblemen

Het is nog onduidelijk of slaapproblemen in sommige gevallen een primaire oorzaak van ADHD-gedrag zijn of dat slaapproblemen ADHD-gedrag alleen verergeren.

Medicijnen tegen ADHD, zoals Ritalin, kunnen als bijwerking slapeloosheid veroorzaken. Dit zou een vicieuze cirkel kunnen inhouden: kinderen die slecht slapen, gaan probleemgedrag vertonen. Als Ritalin wordt voorgeschreven, zou dit medicijn mogelijk het slechte slapen verergeren.

Ongeacht of de slaapproblemen van uw kind veroorzaakt of verergerd worden door ADHD, is het van belang om het slaapprobleem aan te pakken. Dit kan met behulp van de bekende tips voor ouders van slecht slapende kinderen, of via speciale slaaptherapie voor uw kind. Door serieuze aandacht voor een gezonde nachtrust van uw kind, bevordert u de normale ontwikkeling van de lichaam en geest van uw kind.

Dossier slapen en slapeloosheid

Dit artikel maakt deel uit van het dossier slapen en slapeloosheid. In dit dossier vind je onder andere een artikel met tips om beter te slapen.

Bronnen

Categorieën
Slapen

Wat is primaire slapeloosheid?

Een groot aantal mensen wordt getroffen door slapeloosheid of andere slaapstoornissen. Maar waar hebben we het over als we spreken van slapeloosheid? Om te beginnen maken we onderscheid tussen primaire en secundaire slapeloosheid. In dit artikel wordt uitgelegd wat de primaire vorm van deze slaapstoornis inhoudt.

Geen aanwijsbare ziekte?

Nog even (of wat langer) wakker liggen voordat de slaap invalt.
Niet alleen kinderen, maar ook ouders kunnen vaak niet direct de slaap vatten

Als er géén sprake is van een aanwijsbare ziekte als oorzaak van slapeloosheid, dan spreken we van primaire slapeloosheid. Wil je weten of je hiervan last hebt? Beantwoord dan voor jezelf  de volgende zeven vragen.

  1. Heb je al tenminste één maand lang moeite  met inslapen of doorslapen? Of word je ’s morgen niet goed uitgerust wakker?
  2. Heb je door dit slechte slapen of omdat je hierdoor overdag moe bent, te kampen met problemen thuis en/of op het werk of elders in je sociale omgeving?
  3. Val je soms tijdens je bezigheden plotseling in slaap? Mogelijk heb je dan last van narcolepsie.
  4. Heb je problemen met je waak- en slaapritme (officieel ‘circadiane ritmiek genoemd)?
  5. Lijd je misschien aan slaapwandelen of een andere vorm van parasomnie?
  6. Heb je last van een psychische stoornis zoals een depressie of een gegeneraliseerde angststoornis (je bent dan overmatig vaak en lang bang).
  7. Kan je slechte slapen worden veroorzaakt door het gebruik van medicijnen?

Als je de vragen 1. en 2. met ‘ja’ kunt beantwoorden en de vragen 3 tot en met 7. met ‘neen’, dan heb je mogelijk last van primaire slapeloosheid.

Overigens, als je een of meer van de vragen 3. tot en met 7. met ‘ja’ hebt beantwoord, kan het toch zo zijn dat je niet alleen aan een zogenaamde secundaire slapeloosheid, maar ook aan aan primaire slapeloosheid lijdt.

Slapeloosheid van welke aard dan ook is een reden om medische hulp te zoeken. In een aantal gevallen word je dan doorverwezen naar een gespecialiseerd slaapcentrum.

Welke factoren spelen een rol bij primaire insomnie?

Bij primaire slapeloosheid, ook wel primaire insomnie genoemd, is vaak sprake van bijvoorbeeld volgende factoren:

  • Een snellere pols, een verhoogde spierspanning en een hogere lichaamstemperatuur; dit noemt men bij elkaar wel een ‘verhoogd fysiologisch arousalniveau’ of ‘fysiologische overprikkeling’.
  • Angst of gespannenheid en/of het niet kunnen stoppen van gedachten die alsmaar in kringetjes rondgaan.

Oorzaken van primaire insomnie

Er is een groot aantal oorzaken van primaire insomnie. Denk bijvoorbeeld aan op onregelmatige tijden naar bed gaan. Of aan te veel dutjes overdag doen. Of aan een verkeerd gebruik van slaappillen.  Of aan te veel licht in de slaapkamer. Dit laatste is eenvoudig te verhelpen met een comfortabelslaapmasker (bol.com).  Ook door het tobben over het slechte slapen kan primaire insomnie ontstaan. Volgens sommige artsen is deze vorm van slapeloosheid het resultaat van een chronische hyperarousal.

Bij deze vorm van overprikkeling reageer je telkens al heftig op minimale prikkels. Het is een vorm van verhoogde psychische en lichamelijke spanning waarbij je bijvoorbeeld extra gevoelig bent voor pijn, je nerveus bent, snel schrikt of overtrokken reageert, uitputtingsverschijnselen en/of je karaktereigenschappen worden geaccentueerd. Ook het last hebben van slaapstoornissen behoort tot de symptomen van chronische overprikkeling.

Dossier slapen en slapeloosheid

Dit artikel maakt deel uit van het dossier slapen en slapeloosheid. In dit dossier vind je onder andere een artikel met tips om beter te slapen.

Geraadpleegde bronnen

Merck Manual of Medical Information; Mark H. Beers [et al.]; 2e druk.
Parasomnie; Wikipedia; voor het laatst geraadpleegd op 15 mei 2013.